تعارف و اصطلاحات حمل و نقل بین المللی

حمل و نقل بین المللی کالا عبارتست از جابجایی و حمل کالا از نقطه اي در داخل یک کشور به نقطه اي در داخل کشور دیگر با رعایت قوانین و مقررات حاکم بر آن.

شرکت حمل و نقل بین المللی

شرکت حمل و نقل بین المللی عبارتست از یک شخصیت حقوقی که به  منظور انجام عملیات حمل و نقل بین المللی شامل فعالیت هاي فورواردي و کریري و یا تواماً تشکیل شده است.

فعالیت فورواردي

فعالیت فورواردي عبارتست از عمل هماهنگی و ترتیب حمل کالا به یکی از طرق مختلف زمینی، هوایی، دریایی و یا ترکیبی از آنها و قبول مسئولیت به موجب بارنامه صادره و قراردادهاي منعقده. شرکتی که در این زمینه فعال است فورواردر نامیده میشود.

وظایف فورواردر

• صدور پروفرماي حمل
• انعقاد قرارداد حمل با صاحب کالا
• صدور بارنامه
• جمع آوري (برحسب درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل)
• انبارداري بار (برحسب درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل)
• بسته بندي بار (بر حسب درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل)
• بیمه باربري (برحسب درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل)
• انجام تشریفات گمرکی در مبدا و برحسب کار
• انعقاد قرارداد با موسسات مختلف حمل کننده و اخذ راه نامه یا بارنامه دریایی، زمینی، هوایی
• کسب اطلاعات لازم از جریان حمل و ارایه اطلاعات کسب شده به صاحب کالا برحسب قرارداد منعقده بین صاحب کالا و شرکت حمل و نقل
• تحویل کالا به گمرك مقصد در حمل و نقل زمینی و امضا صورت مجالس کسر و اضافه تخلیه

اخذ صورت مجالس کسر و اضافه و آسیب دیدگی کالا و دست خوردگی و ترخیصیه از نماینده خط حمل دریایی و هوایی و انجام سایر وظایف در ارتباط با سایر مسوولیت ها

• انجام تسویه حساب با طرف هاي زیربط
• اعلام ورود کالا به صاحب کالا

فعالیت کریري

فعالیت کریري بین المللی عبارتست از تصدي بلافصل جابجایی کالا از کشوري به کشور دیگر به یک طریق حمل و بر طبق قرارداد حمل.

الف) وظایف کریر

• انعقاد قرارداد حمل و صدور راه نامه
• تهیه اسناد و مدارك براي امکان سفر از قبیل کارنه تیر، کارنه دو پاساژ، دوزبلاغ، ویزا، بیمه نامه، گواهی قبولی و…
• تودیع ضمانت نامه‌هاي لازم به ارگان‌هاي ذیربط جهت اخذ مدارك و اسناد ضروري.
• تامین کامیون مناسب براي حمل با توجه به مهلت مقرر در قرارداد.
• تحویل گرفتن کالا از فرستنده یا فورواردر و نظارت در بارگیري کامیون از نظر تطبیق مندرجات اسناد حمل با محموله.
• ارایه اسناد کالاي مربوط به مقامات گمرکات از مبدا تا مقصد راه نامه و مراقبت در سالم نگه داشتن پلمپ هاي گمرکی.
• تحویل کالا به گیرنده در محل هایی که به وسیله مقامات گمرکی تعیین و اجازه داده می‌شود.
• رعایت مسیر مشخص شده و مدت زمان حمل کالاي تزانزیتی که مقامات گمرکی تعیین می‌نمایند.
• رعایت مسیر و مدت زمان حمل کالا بر طبق قرارداد حمل.
• تخلیه یا نظارت بر تخلیه و شمارش کالا و امضا اسناد کسر و اضافه و آسیب دیدگی.
• دقت در تحویل محموله به مقصد و اخذ گواهی هاي مربوطه.

ب) مسئولیت‌های کریر

• پرداخت کرایه حمل و حق توقف و سایر حقوق متعلقه به راننده
• قبول کلیه مسئولیتهاي مذکور در کنوانسیون C.M.R. در زمینه مفقود شدن، تاخیر و آسیب دیدگی کالا و تعهد پرداخت غرامت به میزان توافق شده یا طبق کنوانسیون مذکور.
• مراقبت در تایید روي ته قبض هاي کارنه تیر توسط مقامات گمرکی بین راهی و مقصد و استرداد لاشه کارنه تیر به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن در مهلت مقرر.
• رعایت کلیه دستورالعمل ها و آیین نامه‌هایی که در رابطه با امور کریري به تصویب مراجع ذیصلاح می‌رسد.
• آگاهی از مقررات مربوط به تردد کامیون ها در کشورهاي مسیر و اعلام آنها به رانندگان.
• آموزش رانندگان براي اجراي صحیح حمل و نقل بین المللی کالا بر اساس دستورالعمل‌هاي ابلاغی.
• قبول کلیه مسئولیت‌هاي مذکور در کنوانسیون TR و ضمایم مربوطه در مواردي که کالا به صحابت کارنه تیر حمل می شود.
• شرکت‌هاي کریر ضمن مراقبت در حسن انتخاب و رفتار راننده و سایر عوامل مربوطه در صورت احراز مراتب تخلف، همکاري لازم را با سازمان ها و موسسات و اشخاص ذیربط جهت برخورد قانونی لازم با عوامل فوق الذکر به عمل خواهند آورد.

ج) حقوق

• مسئولی‌ هاي کریري در پرداخت غرامت محدود به موارد مذکور در کنوانسیون C.R.M و به شرط رعایت مفاد این کنوانسیون از جانب فرستنده و گیرنده کالا خواهد بود.
• در صورتی که حوادث و عواملی خارج از حیطه اختیارات کریر (قوه قهریه) موجب عدم اجراي تعهد گردد که کریر مسئولیتی در پرداخت غرامت ندارد.
• کریر مسئولیتی در قبال مغایرت ناشی از محتویات بسته‌هاي آکبند یا کنتینرهایی که با پلمپ شماره دار سالم به همان نحو که تحویل گرفته شده به مقصد تحویل می2شود نخواهد داشت.
• در صورتی که فرستنده کالا با اظهار نظر خلاف واقع خود از نظر کمیت و کیفیت کالا موجبات زیان یا انجام هزینه‌هاي غیر عادي را براي کریر فراهم نماید متعهد جبران آن می‌باشد.
• تا هنگامی که کرایه و هزنیه هاي مربوط به آن پرداخت نشده باشد کریر می‌تواند اجازه دخل و تصرف در کالا را به صاحب آن ندهد.
• در مواردي که کامیون به انتظار بارگیري یا تخلیه پیش از حد مقرر معطل نگهداشته شود مشتري متعهد پرداخت حقوق توقف خواهد بود.

د) داوري

شرکت هاي حمل و نقل و مشتري می‌بایست در قراردادهاي حمل، مرضی الطرفین را به عنوان حکم مشخص نمایند تا چنان چه بین شرکت و مشتري در اجراي مفاد قرارداد حمل اختلافی بروز نماید و اختلافات از طریق مذاکرات فی مابین حل و فصل نگردد موضوع به حکمیت محول گردد. در قراردادهایی که مرجع حکمیت مشخص نگردیده باشد طرفین می توانند به کمیسیونی که از نمایندگان وزارت راه و ترابري تشکیل می گردد مراجعه نمایند.

ت) بیمه

شرکت هاي حمل و نقل بین المللی لازمست مسئولیت هاي کریري خود در کنوانسیون C.M.R و یا توافق‌هاي انجام شده را بیمه مسئولیت نموده و کامیون ها را نیز در مسیر حمل، نزد یکی از شرکت‌هاي بیمه معتبر بیمه نماید.

تعریف بارنامه

سندي است که حمل کننده یا نماینده وي پس از وصول کالا صادر می نماید و حاکی از حمل کالاي معینی از یک نقطه (مبدا حمل) به نقطه دیگر (مقصد حمل) با وسیله حمل مورد توافق (کشتی، قطار، کامیون، هواپیما و یا ترکیبی از آنها) در مقابل کرایه حمل معینی میباشد.

انواع بارنامه رایج در حمل و نقل

نوع بارنامه با توجه به نوع وسیله مورد استفاده معین می شود. به عبارت دیگر، با توجه به این که کالاهاي مختلف، با وسایل گوناگون حمل می‌شوند، از بارنامه هاي متفاوتی استفاده می شود، که رایج ترین آنها به شرح زیر می‌یاشد:

• بارنامه دریایی: حمل با کشتی (Ocean/Marine Bill Of Lading)
• راه نامه (بارنامه) هوایی: حمل با هواپیما (Airway Bill)
• راه نامه (بارنامه) راه آهن: حمل با قطار (Railway Bill)
• راه نامه (بارنامه): حمل با کامیون (CMR/TRUCK Way Bill)
• بارنامه سراسري: حمل با کامیون، قطار، کشتی (Through Bill Of Lading)
• بارنامه حمل مرکب فیاتا (Combined Transport Bill Of Lading)